Leidingen en biertap reinigen: ‘Reinheid zit in de regelmaat’

Wanneer je zaak dagelijks bommetje vol zit, of -zoals tijdens lockdown- lang leegstaat; leidingen en biertap reinigen dient met regelmaat te gebeuren, vertelt expert op dit gebied Thomas Wijns. ‘Wacht niet tot je weer open mag om dan alles extra goed schoon te maken.’

Leidingen of een biertap reinigen is tegenwoordig de ‘core business’ van ondernemer en bierman Thomas Wijns. De Amsterdammer en initiator van De Bierbalie heeft de vraag naar trainingen en cursussen zien opdrogen.

‘Dus toen ben ik gaan kijken waar behoefte aan is, waar ik mijn expertise voor in kan zetten en wat dicht bij mijn werkveld ligt’, aldus de ondernemer.

Wijns onderhoudt en adviseert horeca bij het schoonhouden van leidingen en tapinstallaties. ‘Een bierleiding reinigen gaat over het algemeen wel goed, het is vooral het traject daaromheen waar goed op gelet moet worden.

‘Ik kom zoveel dingen tegen die beter kunnen. Van een knik in de leiding tot aan schimmel vanwege niet goed droogmaken van een koeling na het reinigen. Daar valt nog een wereld te winnen.’

Voor Misset Horeca zet Wijns, die met zijn Bierbalie onlangs verhuisde naar Haarlem, de belangrijkste tips op een rij.

Wat te doen met tap tijdens lockdown

Bij een lockdown is het professioneel laten spoelen van je bierleiding een must, aldus Wijns.

‘Zodra je bierleidingen gevuld met bier stil blijven staan hebben vervuilende micro-organismen de kans om toe te slaan. Dit moet je te allen tijden voorkomen.’ Verder is water dat lang stilstaat sowieso nooit goed en dat geldt dus ook voor een bierleiding. ‘Twee keer per week de tap doorspoelen met water is  noodzakelijk. Of blaas de leiding door met CO2 en laat het vervolgens droogstaan.’

Leidingen leeg laten zonder professionele reiniging raadt Wijns met klem af. De bierresten zorgen namelijk voor veel vervuiling en bacteriën. ‘Je kunt de klok erop gelijk zetten dat je bierleiding een infectie oploopt en al het bier wat je daarna tapt, zal zuur smaken.’

Gebruikelijk is om de leiding altijd elke vier tot acht weken te reinigen, afhankelijk van het type tapinstallatie. ‘Het is dan ook aan te raden om deze cyclus weer op te starten zodra de horeca weer open mag.’

Knik in de leiding

Wat Wijns ook vaak tegenkomt, is een knik in de leiding. ‘Dat is funest voor het tappen van een mooi en rendabel glas, want het zorgt voor te veel schuimvorming.’ Die knik zit vaak aan het laatste stuk leiding bij de koppeling aan het fust.

‘Bij het snel en ruw wisselen van bierfusten kan een knik ontstaan in de bierleiding. Soms valt het niet eens op, maar het resulteert wel vaak in tapproblemen.’

De oplossing hiervoor is vrij simpel, aldus Wijns. ‘De knik ertussenuit knippen en een nieuwe klem plaatsen is vaak zo gepiept. Dat aansluiten dient overigens wel te gebeuren met de juiste tang en klemmen. ‘Ik kom zelfs provisorisch plakband tegen’, aldus Wijns. ‘Daar schrik ik wel van. Doe het dan meteen goed. Een nieuwe klem is net zoveel moeite.’

Reinig tussenstukjes, kranen en koppelingen regelmatig

Tussen de leidingen en de fusten bevinden zich vaak tussenstukjes die de onderdelen met elkaar verbindt.

Wijns: ‘Zeker als je overstapt van de ene brouwer naar de andere, kan dat zorgen voor extra tussenstukjes. Heineken gebruikt bijvoorbeeld dikkere leidingen dan InBev, dus dan komt er weer een tussenstukje extra.’

Die tussenstukjes worden bij het reinigen vaak overgeslagen merkt Wijns. ‘Net zoals de kraan en de koppelingen. Die moeten maandelijks schoongemaakt worden. Dat zou ook in de overeenkomst moeten staan van de partij die jouw leidingen schoonhoudt.’

Het is niet veel extra werk, aldus Wijns. ‘Kwestie van loshalen, schoonmaken, invetten en terugzetten.’

Koelmachines: roosters aan zijkant en drooghouden

De reiniging en het onderhoud zijn belangrijk, ook als je niet open bent, aldus Wijns. Beter met enige regelmaat dan alles laten voor wat het is en dan vlak voordat je open mag snel alles heel goed schoonmaken. Dat is ook niet goed voor leidingen en machines. Reinheid zit in regelmaat, zeg ik dan maar.’

Ook koelmachines moeten goed onderhouden worden. Daar gaan ondernemers nog vaak de fout in, merkt Wijns. ‘Behalve de binnenkant, moet je ook de roosters van de koelmachines goed schoonhouden.

Aan de zijkant zit een luchtrooster. Als die niet goed schoon is, koelt de machine minder goed. Dus gewoon een keer per week even de stofzuiger over het rooster.’

Laatste tip op dit gebied: ‘Hou de koelunit vrij van schimmel. Dit ontstaat vooral door vocht en doordat ondernemers na het schoonmaken niet goed afdrogen. Dat laatste is dus heel belangrijk.

Als je weer open mag: opslag, tap en service

En als straks de horeca weer open mag, maak dan een lijstje met drie punten die je stapsgewijs kunt aflopen, adviseert Thomas Wijns.

1 Opslag

‘Stel jezelf de vraag: hebben we nog vers bier? En wat er staat, is dat de afgelopen maanden niet op een te hoge temperatuur bewaard gebleven? Want het tast de smaak écht aan als het te warm is opgeslagen. Pils is minder fris, moutiger en minder goed doordrinkbaar.’

2. Koelmachines

‘Zijn leidingen, koppelingen, kranen, tussenstukjes en koelingen goed schoon? Als je weet dat je straks open mag, wacht niet tot één dag van tevoren om alles weer aan te zetten. Ik had laatst nog een klant die na de vorige lockdown op de ochtend van opening weer alles aanzette. Binnen de kortste keren lag de koeling er weer uit. Stilstaan is over het algemeen niet goed voor machines.’

3. Service

Tot slot: loop de hele keten door. ‘Van het moment dat het bier binnenkomt totdat het de lippen van de gast raakt’, aldus Wijns. ‘Check de koelruimtes, de leidingen maar ook de spoelborstels en de glazen. Zorg dat alles blinkt en schoon is, klaar voor de heropening.’

Auteur: Michael Simon